Wanderlust

Videogames zijn een gecombineerde kunstvorm, waarbij het format voor 90% van de spellen hetzelfde is. De Poolse ontwikkelaar Different Tales heeft met Wanderlust een interactief reisboek gemaakt, dat erop uit is de gamer met ieder verhaal een persoonlijke ervaring te geven.

Is het wel een game?
Boeken zijn eeuwenlang het medium geweest om verhalen te vertellen. Ze hebben door de nieuwe media behoorlijk aan populariteit ingeboet, maar blijven zich opnieuw uitvinden. We hadden reeds luisterboeken en ebooks, nu zijn er ook interactieve boeken. Wanneer is een interactief boek een game en waar ligt de grens? Ik kan dat niet zeggen. Dezelfde vragen werden gesteld bij de walking simulator Dear Esther: wanneer is software een game? Als dit geen games zijn, wat zijn het dan wel? Moeten we een nieuwe term verzinnen voor deze interactieve vondsten of moet de definitie van wat een ‘game' is worden opgerekt? Neem maar van mij aan, dat de grenzen tussen kunstvormen steeds meer gaan vervagen. Wanderlust is in ieder geval een leuk bastaardkind. Different Tales is een studio die verhalen vertelt aan de hand van wat zij ‘slow gaming' noemen.

Raamvertelling
Wanderlust presenteert zich als een raamvertelling. Erg handig, want je kan zo zelf kiezen welk verhaal je wilt spelen. Ieder verhaal is een persoonlijk reisverslag van iemand. Het zijn allemaal zeer verschillende mensen die elkaar tegenkomen op Paaseiland. Ze besluiten elkaar te vertellen wat ze hebben meegemaakt op hun vorige reizen. Je denkt bij het begrip ‘reis' misschien automatisch aan ‘vakantie', maar dat is lang niet in alle gevallen zo. Op de wereldbol kun je kiezen welk verhaal je speelt. Je kan de planeet zelf ronddraaien. Er staat een tijd aangegeven hoe lang ieder verhaal ongeveer duurt. De tijd is een goede indicatie. Je kunt een verhaal sneller uitspelen door bepaalde keuzes die je maakt. Je kan het ook langer laten duren, als je er bijvoorbeeld in slaagt alle extra informatie te vinden die er is. Na ieder verhaal, dat een hoofdstuk wordt genoemd, ben je terug bij de groep op Paaseiland. Er is dan een klein tussenstuk en dan kan je een nieuw verhaal uitkiezen op de wereldbol.

Wanderlust (game)

Interface
In Wanderlust lees je als het ware een boek, dus er zit veel tekst in. De tekst komt langzaam in paragrafen naar boven. Dit is om je niet te overweldigen met tekst, maar ook om mee te gaan in de flow van het verhaal. Tussen de tekst door wordt in het geel de stemming van de hoofdpersoon weergegeven. Je stemming verandert door keuzes die je maakt, zaken waar je aan denkt of dingen die je overkomen. Terwijl je leest hoor je de subtiele omgevingsgeluiden van de locatie en vaak een zacht deuntje op de achtergrond. De omgevingsgeluiden geven het echt dat kleine beetje extra. Het kunnen geluidjes van mensen, dieren, handelingen of wat dan ook zijn. Omdat je steeds slechts een paragraaf erbij in beeld krijgt, past de muziek altijd bij hetgeen je leest.

Wanderlust (game)

Naast de tekst is een grafische afbeelding. Dit kan een foto zijn van een straat in de stad waar je bent, of een kaart die aangeeft waar je op dat moment heen reist. De kleur van de afbeelding verandert mee met de stand van de zon. Ook wordt er met balkjes weergegeven hoe gestrest en hoe moe je bent. Verder wordt de datum en de tijd weergegeven en soms ook je budget. Als je dus in een trein zit, dan zie je op de kaart jouw stip bewegen, terwijl de tijd verstrijkt op de klok en de achtergrondkleur verandert. Dat beïnvloedt dan weer jouw stemming en dat kan positief of negatief zijn.

Keuzes
Er zitten behoorlijk wat keuzes in Wanderlust. Je bepaalt niet alleen wat de hoofdpersoon doet en zegt, maar ook waar deze bijvoorbeeld naar kijkt. Er zijn ook keuzes die op de kaart voorbijkomen. Deze kunnen je extra informatie geven, maar er ook voor zorgen dat je de keuze die in de tekst stond niet meer kan kiezen.

Ik kreeg in een verhaal de mogelijkheid om mijn bagage in te pakken. Neem je muziek mee of een boek of allebei (wat dus wel zwaarder is). Als je muziek meeneemt op reis, dan kun je relaxen onderweg. Met een boek erbij nog meer, maar dan zie je weer niets van het uitzicht. Ik kon er zelfs voor kiezen om wiet (marihuana) mee te nemen op reis naar Barcelona! Dan was er nog de vraag of ik met de auto ging, de bus, de trein of het vliegtuig. Mijn hoofdpersoon had vliegangst, dus Ik kon niet testen hoe goed de Spaanse luchthaven was in het vinden van drugs.

In een ander verhaal belandde ik in een vluchtelingenkamp midden in Afrika. Op de route die wij wilden nemen waren net moordpartijen geweest. Waar kies je voor? Ik nam de gok dat de weg vol moordenaars veiliger was dan een vluchtelingenkamp..

Wanderlust (game)

Natuurlijk zijn er vervelende zaken die je tegenkomt op reis. Gelukkig is er geen zoetsappig meewarig scenario, of je moet daar zelf voor kiezen. Jij maakt de keuzes en je kan racisme afkeuren  of negeren, een wapenhandelaar terechtwijzen of prijzen en ga maar door. Je bent dus vrij genoeg om je eigen kleur aan het verhaal te geven. Soms had ik het idee, dat je ongeacht je keuze dezelfde tekst te zien krijgt, maar dat was niet vaak. Natuurlijk zijn er ook keuzes die je maakt, maar die eigenlijk niet kunnen. Iemand met vliegangst gaat echt niet vliegen, ook al scheelt het tijd en geld. Je moet dan opnieuw een keuze maken, maar de tijd bovenaan je scherm tikt wel gewoon door. Bijna alle keuzemogelijkheden die je ziet komen maar  één keer voorbij. Bij belangrijke beslissingen krijg je een geluidje te horen, zodat je weet dat er iets wezenlijks heeft plaatsgevonden.

Stemming
De keuzes hebben vaak een direct effect op je stemming. Een bepaalde stemming kan extra opties bieden, maar soms juist minder. Bij veel keuzes staat aangegeven hoe deze jouw stemming (en/of je budget) beïnvloedt. Je kan dus tactisch iets zeggen waar je niet achter staat om net even wat minder stress te hebben. Natuurlijk zijn er ook mensen die de tekst willen overslaan en gewoon lukraak een keuzes maken die positief is voor je stats. Waarschijnlijk daarom staat er bij belangrijke opties ±, zodat je zonder voorkennis niet weet wat de logische uitkomst is. Een leuke beloning voor degenen die aandachtig lezen.

Wanderlust (game)
Je kennis van het karakter van de hoofdpersoon heb je nu echt nodig

Sfeervol en rustig
Je hoeft echt niet snel te kunnen lezen. Het gaat om de sfeer en de muziek is steeds weer subliem. Geen muzak, maar subtiliteit. Bij moeilijke keuzes waar veel op het spel staat, dan gaat het meer richting Twin Peaks. Het wordt nooit opdringerig. Ik liet een tijd lang de muziek spelen, terwijl ik iets anders ging doen om te kijken of het ging vervelen. Dat gelukkig niet. Dus ook voor langzame lezers is het goed te pruimen.

Wanderlust is geen game om af te raffelen. Dat gaat gewoonweg niet. De tekst verschijnt vertraagt in beeld en de muziek en sfeer halen alle haast uit je handelen. Goed nadenken en het verwerken van alle info is belangrijker. Vaak zijn er namelijk penibele momenten, zoals met een vrouwelijke hoofdpersoon die dreigt verkracht te worden. Het maakt dan wel degelijk uit of je goed hebt opgelet, zodat je uit deze situatie kan komen.

Verhalen
De verhalen zijn deels gebaseerd op persoonlijke ervaringen. Voor de nieuwsgierigen: alle inspiratiebronnen zijn aangegeven bij de credits. Ze laten je ook verrassen. Verhalen kunnen opeens een hele andere kant opgaan dan je zou verwachten gezien het onderwerp, zich in tweeën splitsen, of de hoofdpersoon gaat naar een hele andere locatie. Ik speel met mijn browser open, zodat ik meer achtergronden bij de verhalen kan opzoeken. Zijdelings komen politieke en culturele kanten van je gastland aan bod. Afhankelijk van de hoofdpersoon leer je veel over de geschiedenis van een land en de lokale gebruiken. Ik had geen idee dat bussen in Kenia niet stoppen, dus dat je erop en eraf springt. In Mozambique is er AMETRAMO: een beroepsvereniging van witchdoctors. Weten we ook weer! De verhalen nemen je mee door de wereld. Zelfs Antarctica wordt aangedaan,

Verzorgd
Een goede afwerking van een spel zorgt voor een gameplayervaring die net wat soepeler verloopt. Dat is hier ook van toepassing. Alles werkt zonder bugs, geen muziekje verkeerd bij de tekst, geen spelfouten in de meest obscure plaatsnamen. Different Tales heeft zelfs aan de credits extra aandacht besteed, door ze te presenteren in de vorm van een verhaal. Dit soort details maken een game helemaal af.

Conclusie
“Een game die je een persoonlijke ervaring geeft.” Dat lijkt meteen een hele boude claim, maar Different Tales maakt het waar. Ieder verhaal neemt je mee op een reis door de wereld, maar vooral door de psyche van een ander. Waar ga je heen? Met welk vervoermiddel? Waar kijk je naar? Waar ben je bang voor en hoe ga je daarmee om? Wanderlust geeft je, in tegenstelling tot veel andere interactieve verhalen, daadwerkelijk de mogelijkheid om iets heel anders te doen dan logisch lijkt of strookt met het karakter van de hoofdpersoon. Je merkt vervolgens hoe de personages met deze situatie omgaan en dat beïnvloed uiteraard hun interacties met de wereld om hen heen, alsook hun houding tegenover soortgelijke situaties in de toekomst. Als je in een ander verhaal weer met hetzelfde personage speelt, dan kijkt deze vaak terug naar de eerder avonturen. Je gaat echt op reis met de hoofdpersonen en de reis verandert hen (en jou misschien ook een beetje). Omdat er zo veel verschillende keuzes zijn, is het echt jouw ervaring van dat moment. Dat maakt opnieuw spelen natuurlijk ook leuk: ik vraag me nog steeds af hoe zou het zijn om op straat in Barcelona een joint op te steken.

Wanderlust is vanaf 26 september verkrijgbaar op pc (Windows en macOS) en iOS verkrijgbaar. De Windows-versie is rond de €15 en voor macOS €17,99. Gamers op iOS betalen slechts €8,99. Je kan ook de gratis demo hier spelen.

Plus

  • Echte keuzes
  • Prachtige bijpassende geluiden
  • Leer over de wereld en jezelf

Min

  • Je moet lezen
Wanderlust (game)